କୁଦୋପାଲି /ସମ୍ବଲପୁର, ୩୦/୧୨: ସମ୍ବଲପୁର ଅଞ୍ଚଳର ଐତିହାସିକ ଘାଟି କୁଦୋପାଲି, ୧୮୫୭ ମସିହାର ବୀରତ୍ୱ ଓ ତ୍ୟାଗର ଏକ ଅବିସ୍ମରଣୀୟ ସ୍ମୃତିସ୍ଥଳୀ। ଏହି ଇତିହାସିକ ଅଞ୍ଚଳରେ ଆଜିର ଦିନରେ ବ୍ରିଟିଶ ଶାସକମାନଙ୍କ ବିରୋଧରେ ଲଢେଇ କରି ଶହୀଦ ହୋଇଥିବା ବୀର ଛବିଳ ସାଏ ଓ ଅନ୍ୟ ୫୭ ଜଣ ଜାତିଯୋଗା ଯୋଦ୍ଧାଙ୍କ ସ୍ମୃତିରେ ଏକ ବିଶେଷ କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମ ଆୟୋଜନ କରାଗଲା। ସମ୍ବଲପୁରର କୁଦୋପାଲି ଠାରେ ଆୟୋଜିତ ଏହି କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମରେ କେନ୍ଦ୍ର ଶିକ୍ଷା ମନ୍ତ୍ରୀ ଧର୍ମେନ୍ଦ୍ର ପ୍ରଧାନ ଯୋଗଦେଇ ଶହୀଦଙ୍କୁ ଶ୍ରଦ୍ଧାଞ୍ଜଳି ଅର୍ପଣ କରି କହିଥିଲେ, “କୁଦୋପାଲିର ତ୍ୟାଗ ଓ ସମର୍ପଣ ଆମ ଦେଶର ଗୌରବକୁ ପ୍ରକାଶ କରେ। ଏହା କୌଣସି ଦିଗରେ ଜାଲିଆନାୱାଲା ବାଗ ହତ୍ୟାକାଣ୍ଡରୁ କମ୍ ନୁହେଁ।” ୧୮୫୭ ମସିହାର ଡିସେମ୍ବର ୩୦ ତାରିଖରେ କୁଦୋପାଲିର ଏହି ରଣଭୂମିରେ ୫୩ ଜଣ ସଂଗ୍ରାମୀ ଶହୀଦ ହୋଇଥିଲେ। ପରେ ଆଉ ୪ ଜଣକୁ ଫାଶୀ ଦିଆଯାଇଥିଲା। ଏହିପରି ୫୭ ଜଣ ଆଜି ଆମ ନିଜଶ୍ୱାଧୀନତାର ପ୍ରତିକ ଭାବେ ସ୍ମରଣ କରାଯାଉଛନ୍ତି। ଅନ୍ୟ ଦିଗରେ ବୀର ଛବିଳ ସାଏଙ୍କ ବଳିଦାନକୁ ସ୍ମରଣ କରି କୁଦୋପାଲିର ଏହି ତ୍ୟାଗ ଓ ସମର୍ପଣ ଦେଶର ଗଣତନ୍ତ୍ରକୁ ଶକ୍ତିଶାଳୀ କରିଥିଲା। ଏହି ଜୀବନଗାଥାମାନେ ଆଗାମୀ ପିଢ଼ିକୁ ପ୍ରେରଣା ଦେବା ସହିତ ସ୍ୱାଧୀନତା ସଂଗ୍ରାମର ମୂଲ୍ୟକୁ ବୋଝାଇପାରିବ। ସମ୍ବଲପୁରରେ କୁଦୋପାଲିର ବୀରତା ଓ ତ୍ୟାଗକୁ ସ୍ମରଣ କରି କେନ୍ଦ୍ର ଶିକ୍ଷା ମନ୍ତ୍ରୀ ଧର୍ମେନ୍ଦ୍ର ପ୍ରଧାନ କହିଥିଲେ, “ଆମେ ଇତିହାସ ବଦଳାଇବା ପାଇଁ ନୁହେଁ, ବରଂ ଇତିହାସକୁ ବଡ କରିବା ପାଇଁ କାମ କରୁଛୁ। କୁଦୋପାଲିର ତ୍ୟାଗକୁ ଦେଶ ଜାଣିବା ଆବଶ୍ୟକ।”
ସେ ଆହୁରି କହିଥିଲେ, “ଉଦନ୍ତ ସାଏ ଓ ଛବିଳ ସାଏଙ୍କ ପରି ଅନାଲୋଚିତ ନାୟକମାନଙ୍କ ବଳିଦାନକୁ ଦେଶ ଜାଣିବା ଉଚିତ୍। ଏହା ମାତ୍ର କେତେକ ଜଣଙ୍କ ପାଇଁ ନୁହେଁ, ବରଂ ସମଗ୍ର ଦେଶବାସୀଙ୍କ ପାଇଁ ଏକ ପ୍ରେରଣା।”
ସ୍ୱାଧୀନତାର ୭୫ ବର୍ଷ ପୂର୍ତ୍ତି ଅବସରରେ ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ନରେନ୍ଦ୍ର ମୋଦୀଙ୍କ ଆହ୍ୱାନ ଅନୁସାରେ ଅନାଲୋଚିତ ସଂଗ୍ରାମୀମାନଙ୍କୁ ସମ୍ମାନିତ କରିବା ଲକ୍ଷ୍ୟରେ କୁଦୋପାଲିର ଇତିହାସକୁ ଜାତୀୟ ଓ ଅନ୍ତର୍ଜାତୀୟ ମଞ୍ଚରେ ପହଞ୍ଚାଇବା ପାଇଁ ଆଜି ଇଂରାଜୀ ପୁସ୍ତକ **"ଦି ସାଗା ଅଫ୍ କୁଦୋପାଲି: ଦ ଅନସଙ୍ଗ୍ ଷ୍ଟୋରି ଅଫ୍ ୧୮୫୭”** ଉନ୍ମୋଚିତ କରାଯାଇଛି। କେନ୍ଦ୍ର ମନ୍ତ୍ରୀ କହିଛନ୍ତି, “ଜଣେ କୃତଜ୍ଞ ସମାଜ ଭାବରେ ଆମର ଦାୟିତ୍ୱ ହେଉଛି ଶହୀଦମାନଙ୍କୁ ଯଥାଯଥ ସମ୍ମାନ ଜଣାଇବା। ବୀର ସଂଗ୍ରାମୀମାନଙ୍କ ପରମ୍ପରା ଏବଂ ତ୍ୟାଗକୁ ଲୋକଲୋଚନରେ ଆଣିବା ଆମର ପ୍ରଥମିକ କର୍ତ୍ତବ୍ୟ।”
ସମ୍ବଲପୁର, ଏକ ସ୍ଵତନ୍ତ୍ର ସଂସ୍କୃତି, ଅନନ୍ୟ ଭାଷା, ଗଭୀର ସଭ୍ୟତା ଓ ଗଢ଼ା ଇତିହାସର ସ୍ଥଳ। ଏହି ଅଞ୍ଚଳ ବ୍ରିଟିଶ ଶାସନର ଅନ୍ୟାୟ ଓ ନିର୍ଦୟତା ବିରୋଧରେ ସ୍ଵତନ୍ତ୍ରତା ସଂଗ୍ରାମର ଏକ ଶାନ୍ତ ଗାହଳ ରୂପେ ଜାଣାଯାଏ। ବୀର ସୁରେନ୍ଦ୍ର ସାଏଙ୍କ ନେତୃତ୍ୱରେ ସମ୍ବଲପୁର ଜନସାଧାରଣ ଯେପରି ବ୍ରିଟିଶଙ୍କ ବିରୋଧରେ ସଂଘର୍ଷ କରିଥିଲେ, ତାହା ଦେଶର ସ୍ଵାଧୀନତା ଇତିହାସରେ ଏକ ଗର୍ବକର ଅଧ୍ୟାୟ ରୂପେ ରହିଛି। ସୁରେନ୍ଦ୍ର ସାଏଙ୍କ ଜନ୍ମ ଖିଣ୍ଡାରେ ହେଲେମଧ୍ୟ ତାଙ୍କ କର୍ମଭୂମି ଥିଲା ବାରପାହାଡ, ଯେଉଁଠାରେ ସେ ବ୍ରିଟିଶ ଶାସକଙ୍କ ନିର୍ଦୟତାର ବିରୋଧରେ ମୋର୍ଚ୍ଚା ଖୋଲିଥିଲେ।
ଏହି ଅଞ୍ଚଳରେ ମାତୃଭୂମିର ସୁରକ୍ଷା ନିମନ୍ତେ ଧ୍ରୁବ ସାଏ, ଉଜ୍ଜଳ ସାଏ, ଛବିଳ ସାଏ, ଯାଜ୍ଜଳ ସାଏ, ମେଦିନୀ ସାଏ, ଏବଂ କୋଲାବିରା ଜମିଦାର କରୁଣାକର ସିଂହ ନାଏକ ଅଦ୍ୱିତୀୟ ଅବଦାନ ରଖିଥିଲେ। ସେହିପରି ଘେଁସ ଜମିଦାର ପରିବାରର ମାଧୋ ସିଂହ, କୁଞ୍ଜଲ ସିଂହ, ଐରୀ ସିଂହ, ବୈରୀ ସିଂହ, ହଟେ ସିଂହ ଏବଂ ଶହୀଦ ମଧୁ ଗଡତିଆଙ୍କ ତ୍ୟାଗ ଓ ସଂଘର୍ଷ ସ୍ଵାଧୀନତା ସଂଗ୍ରାମକୁ ଅମର କରିଛି।
ସମ୍ବଲପୁର କେବଳ ସଂଗ୍ରାମର ଏକ କ୍ଷେତ୍ର ନୁହେଁ, ଏହା ସାହିତ୍ୟ ଓ ସଂସ୍କୃତିରେ ମଧ୍ୟ ଅଗ୍ରଗଣ୍ୟ। ଜଣେ କାବ୍ୟ ସମ୍ରାଟ୍ ଗଙ୍ଗାଧର ମେହେରଙ୍କ ରଚନା, ଯାହାକୁ ସେକ୍ସପିୟରଙ୍କ କାବ୍ୟ ସହିତ ତୁଳନା କରାଯାଏ, ସମ୍ବଲପୁରର ସାହିତ୍ୟ ଏବଂ ସଂସ୍କୃତିର ଗଉରବ କୁ ଆଲୋକିତ କରିଥାଏ।
ସମ୍ବଲପୁରରେ ସ୍ଥିତ ହୀରାକୁଦ ବନ୍ଧ ଅନ୍ୟତମ ବିଶ୍ବର ସବୁଠାରୁ ଲମ୍ବା ମୂର୍ତ୍ତିମାନ ବନ୍ଧ। ଏହା ଏକ ପ୍ରକୃତିକ ଅବାଧ ଦାନା ରୂପେ ରାଜ୍ୟର ବନ୍ୟା ନିୟନ୍ତ୍ରଣ ଓ ଚାଷ ଅର୍ଥନୀତିକୁ ଶକ୍ତି ଦିଏ। ପାର୍ଶ୍ୱବର୍ତ୍ତୀ ଦେବ୍ରୀଗଡ଼ ଅଭୟାରଣ୍ୟ, ପ୍ରକୃତିର ଅଲୌକିକ ସୌନ୍ଦର୍ଯ୍ୟ ସହ ଏକ ପ୍ରାକୃତିକ ପର୍ଯ୍ୟଟନ ସ୍ଥଳ ଭାବେ ଜାତୀୟ ମଞ୍ଚରେ ସ୍ଥାନ ପାଇଛି।
ସମ୍ବଲପୁରର ଧାନ ଉତ୍ପାଦନ କେବଳ ଚାଷୀମାନଙ୍କ ଜୀବିକାକୁ ଶକ୍ତି ଦେଇ ନାଇ, ବରଂ ରାଜ୍ୟର ସାର୍ବିକ ଅର୍ଥନୀତିକୁ ମଧ୍ୟ ସୁଦୃଢ କରିଥାଏ। ସ୍ଵାଧୀନତାର ଲଢେଇ, ଅର୍ଥନୀତି ଉନ୍ନୟନ, ଓ ପ୍ରକୃତିର ସୁନ୍ଦର ସଂରକ୍ଷଣ ସମ୍ବଲପୁରର ପ୍ରତି ଦାୟିତ୍ୱ ଏବଂ ଅବଦାନକୁ ଉପସ୍ଥାପନ କରିଛି।
୧୮୫୭ ମସିହା ଡିସେମ୍ବର ୩୦ ତାରିଖରେ ବୀର ଛବିଳ ସାଏଙ୍କ ବଳିଦାନ ଏକ ଦିନ ନୁହେଁ, ଆମ ସଂସ୍କୃତିର ଗୌରବ ଗାଥା। କେନ୍ଦ୍ର ଶିକ୍ଷା ମନ୍ତ୍ରୀ ଧର୍ମେନ୍ଦ୍ର ପ୍ରଧାନ ଆହ୍ୱାନ କରିଛନ୍ତି ଯେ, “କୁଦୋପାଲିର ଇତିହାସକୁ ଯୁବ ପିଢିଙ୍କ ପାଖରେ ପହଞ୍ଚାଇବା ଆବଶ୍ୟକ। ଅନାଲୋଚିତ ନାୟକମାନଙ୍କ ଗଉରବ ମଧ୍ୟ ଦେଶବାସୀ ଜାଣିବା ଉଚିତ୍।”
ଏହି ଗୌରବଗାଥା ଜାତୀୟ ମଞ୍ଚରେ ପ୍ରସ୍ତୁତ କରିବା ଲକ୍ଷ୍ୟରେ ଆଜି ବୀର ସୁରେନ୍ଦ୍ର ସାଏ ଓ କୁଦୋପାଲିର ସ୍ମୃତିକୁ ନବଜୀବନ ଦେବା ପ୍ରତିଶ୍ରୁତି ଦିଆଯାଇଛି।
